Ogród Dendrologiczny w Przelewicach zaprasza do Centrum Edukacji Przyrodniczej !
Tematy zajęć proponowanych w Centrum
Tematy w obrębie działów oznaczone są kolorem i numerami. W podpunktach podane są zagadnienia poruszane w czasie zajęć. Uczestnicy mogą życzyć sobie pominięcia lub uwypuklenia niektórych zagadnień. Sposób przeprowadzenia zajęć uzależniony jest od wieku, wiedzy, zdolności postrzegania i nastawienia uczestników. Dlatego prosimy o dobieranie tematów pod kątem zainteresowań lub realizowanego w szkole programu. Istnieje również opcja „na życzenie nauczyciela” – opiekun grupy uzgadnia z prowadzącym własny temat i zakres materiału przy rezerwacji zajęć (np. przygotowanie uczniów do olimpiady, Roślinność krain geograficznych Polski, zajęcia integracyjne polsko-niemieckie itp.). Lista tematów jest stale poszerzana i aktualizowana. Tematy z list można dowolnie łączyć z zastrzeżeniem ograniczenia przekazanego materiału.
Dział I: Rozpoznawanie roślin, systematyka
- Szukamy drzew ze starych legend
- pojęcia: gatunek obcy, gatunek rodzimy, pochodzenie rośliny
- rozpoznawanie rodzimych drzew liściastych
- symbolika, podania i legendy związane z drzewami rodzimymi; miejsce drzew w kulturze i sztuce; drzewa w języku
- Krzewy liściaste
- pojęcia: pokrój, krzew, pnącze, krzewinka
- rodzime i obce krzewy liściaste
- symbolika, przesądy, legendy związane z niektórymi gatunkami
- znaczenie krzewów dla zwierząt
- Czy każda igła kłuje?
- podstawowe cechy morfologiczne roślin iglastych
- rozpoznawanie rodzajów i gatunków rodzimych i obcych
- zwyczaje związane z roślinami iglastymi (Boże Narodzenie, cmentarze), symbolika wybranych gatunków, odniesienia w literaturze i sztuce
- Jestem królewskim ogrodnikiem
- najpopularniejsze rośliny obcego pochodzenia: platan, lilak, orzech włoski i japoński, kasztanowiec, kasztan jadalny, robinia, dąb czerwony, magnolia
- historia ogrodnictwa i introdukcji roślin
- miejsce roślin introdukowanych w miejscowych zwyczajach i kulturze
- Czy to mój kuzyn? – różnorodność w obrębie rodzaju
- pojęcia: rodzaj, gatunek, odmiana, pokrewieństwo roślin, przystosowania, genetyka
- podstawy posługiwania się dichotomicznym kluczem do oznaczania roślin
- zasięg występowania, granice zasięgu, tolerancja
- Wielka rodzina (zalecane w okresie kwitnienia)
- podstawy systematyki, zasady grupowania roślin w większe jednostki systematyczne
- budowa i funkcje kwiatu
- pojęcie filogenezy („genetyczny” rodowód roślin)
Dział II: Fitogeografia, historia świata roślin
- Przybysze z innych stron świata
- historia botaniki i ogrodnictwa
- introdukcja i aklimatyzacja
- prezentacja wybranego obszaru i roślin tam występujących (można łączyć obszary w ramach jednych zajęć)
- Bliski Wschód i Morze Śródziemne
- Daleki Wschód – Sachalin, Japonia, Płw. Koreański
- Chiny
- Kraina Wielkich Jezior – Ameryka Pn
- Góry Skaliste – Ameryka Pn
- Stare, starsze, najstarsze
- podstawy historii świata roślin; ewolucja
- „wędrówki roślin” – zmiany zasięgu i powody zmian; przykłady zmian współczesnych
- pojęcia: endemit, relikt, wiek osobnika – długowieczność; wiek gatunku
- gatunki stare i długowieczne: miłorząb, metasekwoja, szydlica, kuninghamia, jałowiec sabiński, świerk serbski, sosna oścista, mamutowiec; rodzime długowieczne: cis, dąb, lipa
Dział III: Rozwój osobniczy, procesy życiowe
- Dlaczego drzewa są zielone?
- fotosynteza – sens i znaczenie procesu
- barwniki roślin; odmiany barwne drzew i krzewów; przebarwianie jesienne liści
- pojęcia: samożywność, cudzożywność, chemosynteza
- Od nasionka do nasionka
- fazy rozwoju osobniczego
- ocena zdolności rozrodczej wybranych roślin
- ograniczenia rozmnażania
- Sposoby rozsiewania się drzew
- grupy nasion i owoców
- sposoby rozsiewania
- Słońce czy żarówka
- wpływ światła na organizmy żywe
- pojęcia: fototropizm, fotoperiodyzm, promieniowanie
- źródła światła i ich jakość dla roślin i ludzi; „depresja zimowa”
- pomiar oświetlenia
- Woda
- jakość wody; zdolność roślin do oczyszczania wody
- transpiracja, transport substancji wewnątrz organizmów roślinnych
- gospodarowanie wodą: przystosowania roślin (wodne, błotne, kserofity)
- Nieśmiertelni
- zdolności regeneracyjne roślin, rozmnażanie wegetatywne
- pojęcie regeneracji i podziałów komórkowych; sposoby wykorzystania zdolności regeneracyjnych roślin
- pamięć wieku w komórce – wiek biologiczny, wiek handlowy
- zagrożenia związane z rozmnażaniem wegetatywnym
Dział IV: Ochrona roślin
- Dlaczego giną?
- zależności ekologiczne
- tolerancja organizmów, bioindykatory
- rodzaje negatywnych wpływów na środowisko życia – przystosowania; siedliska zagrożone
- Jak chronić?
- sposoby i formy ochrony przyrody w Polsce i na świecie, Czerwona Księga
- gatunki chronione w kolekcji Ogrodu
- Czyje to jest środowisko?
- pojęcie środowiska w odniesieniu do gatunku
- elementy środowiska człowieka
- AGENDA 21
- „niezniszczalność” życia na Ziemi – środowiska ekstremalne
Dział V: Znaczenie roślin dla człowieka
- Czy wiesz co jesz? część I – jadalne rośliny dziko rosnące
- rozpoznawanie roślin jadalnych
- sposoby przetwarzania jadalnych części roślin; wartość dietetyczna i lecznicza
- Czy wiesz co jesz? część II – trujące rośliny dziko rosnące
- rozpoznawanie roślin trujących
- wartość przyrodnicza i lecznicza
- zasady postępowania w przypadku zatruć
- Wdech, wydech … i co jeszcze?
- wpływ roślin na jakość powietrza; zdolność oczyszczania, wilgotność
- aromaterapia i leczenie klimatyczne
- alergie, alergeny roślinne
- Alkaloid, narkotyk, roślina kultowa, roślina święta
- substancje halucynogenne i narkotyczne
- współoddziaływanie – różnice w działaniu surowca roślinnego i oczyszczonych alkaloidów (koka – kokaina)
- narkotyki i halucynogeny w różnych kulturach; rodzaje używek roślinnych i uzależnień