Centrum Edukacji Przyrodniczej

Ogród Dendrologiczny w Przelewicach zaprasza do Centrum Edukacji Przyrodniczej !

Tematy zajęć proponowanych w Centrum

Tematy w obrębie działów oznaczone są kolorem i numerami. W podpunktach podane są zagadnienia poruszane w czasie zajęć. Uczestnicy mogą życzyć sobie pominięcia lub uwypuklenia niektórych zagadnień. Sposób przeprowadzenia zajęć uzależniony jest od wieku, wiedzy, zdolności postrzegania i nastawienia uczestników. Dlatego prosimy o dobieranie tematów pod kątem zainteresowań lub realizowanego w szkole programu. Istnieje również opcja „na życzenie nauczyciela” – opiekun grupy uzgadnia z prowadzącym własny temat i zakres materiału przy rezerwacji zajęć (np. przygotowanie uczniów do olimpiady, Roślinność krain geograficznych Polski, zajęcia integracyjne polsko-niemieckie itp.). Lista tematów jest stale poszerzana i aktualizowana. Tematy z list można dowolnie łączyć z zastrzeżeniem ograniczenia przekazanego materiału.

Dział I: Rozpoznawanie roślin, systematyka

1. Szukamy drzew ze starych legend
   1. pojęcia: gatunek obcy, gatunek rodzimy, pochodzenie rośliny
   2. rozpoznawanie rodzimych drzew liściastych
   3. symbolika, podania i legendy związane z drzewami rodzimymi; miejsce drzew w kulturze i sztuce; drzewa w języku
2. Krzewy liściaste
   1. pojęcia: pokrój, krzew, pnącze, krzewinka
   2. rodzime i obce krzewy liściaste
   3. symbolika, przesądy, legendy związane z niektórymi gatunkami
   4. znaczenie krzewów dla zwierząt
3. Czy każda igła kłuje?
   1. podstawowe cechy morfologiczne roślin iglastych
   2. rozpoznawanie rodzajów i gatunków rodzimych i obcych
   3. zwyczaje związane z roślinami iglastymi (Boże Narodzenie, cmentarze), symbolika wybranych gatunków, odniesienia w literaturze i sztuce
4. Jestem królewskim ogrodnikiem
   1. najpopularniejsze rośliny obcego pochodzenia: platan, lilak, orzech włoski i japoński, kasztanowiec, kasztan jadalny, robinia, dąb czerwony, magnolia
   2. historia ogrodnictwa i introdukcji roślin
   3. miejsce roślin introdukowanych w miejscowych zwyczajach i kulturze
5. Czy to mój kuzyn? – różnorodność w obrębie rodzaju
   1. pojęcia: rodzaj, gatunek, odmiana, pokrewieństwo roślin, przystosowania, genetyka
   2. podstawy posługiwania się dichotomicznym kluczem do oznaczania roślin
   3. zasięg występowania, granice zasięgu, tolerancja
6. Wielka rodzina (zalecane w okresie kwitnienia)
   1. podstawy systematyki, zasady grupowania roślin w większe jednostki systematyczne
   2. budowa i funkcje kwiatu
   3. pojęcie filogenezy („genetyczny” rodowód roślin)

Dział II: Fitogeografia, historia świata roślin

1. Przybysze z innych stron świata
   1. historia botaniki i ogrodnictwa
   2. introdukcja i aklimatyzacja
   3. prezentacja wybranego obszaru i roślin tam występujących (można łączyć obszary w ramach jednych zajęć)
      1. Bliski Wschód i Morze Śródziemne
      2. Daleki Wschód – Sachalin, Japonia, Płw. Koreański
      3. Chiny
      4. Kraina Wielkich Jezior – Ameryka Pn
      5. Góry Skaliste – Ameryka Pn
2. Stare, starsze, najstarsze
   1. podstawy historii świata roślin; ewolucja
   2. „wędrówki roślin” – zmiany zasięgu i powody zmian; przykłady zmian współczesnych
   3. pojęcia: endemit, relikt, wiek osobnika – długowieczność; wiek gatunku
   4. gatunki stare i długowieczne: miłorząb, metasekwoja, szydlica, kuninghamia, jałowiec sabiński, świerk serbski, sosna oścista, mamutowiec; rodzime długowieczne: cis, dąb, lipa

Dział III: Rozwój osobniczy, procesy życiowe

1. Dlaczego drzewa są zielone?
   1. fotosynteza – sens i znaczenie procesu
   2. barwniki roślin; odmiany barwne drzew i krzewów; przebarwianie jesienne liści
   3. pojęcia: samożywność, cudzożywność, chemosynteza
2. Od nasionka do nasionka
   1. fazy rozwoju osobniczego
   2. ocena zdolności rozrodczej wybranych roślin
   3. ograniczenia rozmnażania
3. Sposoby rozsiewania się drzew
   1. grupy nasion i owoców
   2. sposoby rozsiewania
4. Słońce czy żarówka
   1. wpływ światła na organizmy żywe
   2. pojęcia: fototropizm, fotoperiodyzm, promieniowanie
   3. źródła światła i ich jakość dla roślin i ludzi; „depresja zimowa”
   4. pomiar oświetlenia
5. Woda
   1. jakość wody; zdolność roślin do oczyszczania wody
   2. transpiracja, transport substancji wewnątrz organizmów roślinnych
   3. gospodarowanie wodą: przystosowania roślin (wodne, błotne, kserofity)
6. Nieśmiertelni
   1. zdolności regeneracyjne roślin, rozmnażanie wegetatywne
   2. pojęcie regeneracji i podziałów komórkowych; sposoby wykorzystania zdolności regeneracyjnych roślin
   3. pamięć wieku w komórce – wiek biologiczny, wiek handlowy
   4. zagrożenia związane z rozmnażaniem wegetatywnym

Dział IV: Ochrona roślin

1. Dlaczego giną?
   1. zależności ekologiczne
   2. tolerancja organizmów, bioindykatory
   3. rodzaje negatywnych wpływów na środowisko życia – przystosowania; siedliska zagrożone
2. Jak chronić?
   1. sposoby i formy ochrony przyrody w Polsce i na świecie, Czerwona Księga
   2. gatunki chronione w kolekcji Ogrodu
3. Czyje to jest środowisko?
   1. pojęcie środowiska w odniesieniu do gatunku
   2. elementy środowiska człowieka
   3. AGENDA 21
   4. „niezniszczalność” życia na Ziemi – środowiska ekstremalne

Dział V: Znaczenie roślin dla człowieka

1. Czy wiesz co jesz? część I – jadalne rośliny dziko rosnące
   1. rozpoznawanie roślin jadalnych
   2. sposoby przetwarzania jadalnych części roślin; wartość dietetyczna i lecznicza
2. Czy wiesz co jesz? część II – trujące rośliny dziko rosnące
   1. rozpoznawanie roślin trujących
   2. wartość przyrodnicza i lecznicza
   3. zasady postępowania w przypadku zatruć
3. Wdech, wydech … i co jeszcze?
   1. wpływ roślin na jakość powietrza; zdolność oczyszczania, wilgotność
   2. aromaterapia i leczenie klimatyczne
   3. alergie, alergeny roślinne
4. Alkaloid, narkotyk, roślina kultowa, roślina święta
   1. substancje halucynogenne i narkotyczne
   2. współoddziaływanie – różnice w działaniu surowca roślinnego i oczyszczonych alkaloidów (koka – kokaina)
   3. narkotyki i halucynogeny w różnych kulturach; rodzaje używek roślinnych i uzależnień